Goede vraag! Maar wat zijn goede vragen eigenlijk? Op de basisschool leer je al over open vragen. Dat betekent dat je hem niet eenvoudig kan antwoorden met 'ja' of 'nee'. Maar goede vragen zijn meer dan dat. Ze zijn inhoudelijk sterk, niet suggestief en meer! Ik geef je drie gouden tips.
Deze tips kan je niet alleen toepassen in professionele context, maar ook in je dagelijks leven. Zit je op een borrel en loopt het gesprek een beetje stuk? Blijf vooral doorlezen, want aan het eind geef ik voorbeelden van een aantal vragen die altijd werken.
Tip 1: Open vragen
Zoals ik in de inleiding al aanstipte, is het belangrijk om open vragen te stellen. Door goede vragen kan je een gesprek sturen, op gang helpen en op gang houden. Maar niet elke open vraag is goed en niet elke gesloten vraag is slecht. Je kan een gesloten vraag heel makkelijk aanvullen met een 'waarom?' Het gaat je namelijk vaak niet per se om het antwoord, maar om de achtergrond van dat antwoord.
De reden waarom open vragen vaak de voorkeur hebben in gesprekken en interviews, is omdat het mensen uitdaagt om onderwerpen meer uit te diepen. Een makkelijke manier om hetzelfde te bereiken is door te vragen: Kan je daar meer over vertellen? Tijdens mijn eerste interviews, of wanneer ik merkte dat ik dit weer een beetje begon te vergeten, zette ik onderaan mijn voorbereiding: "Doorvragen" of "Waarom?" en "Kan je daar meer over vertellen?" Zo herinnerde ik mijzelf eraan om vaker door te vragen. Dit maakt niet alleen je interview van hogere kwaliteit, maar zorgt er ook voor dat de persoon die je spreekt zich meer gezien voelt.
Ook interessant: De kracht van blogs.
Tip 2: Vermijd suggestieve vragen
Ondanks dat gesloten vragen makkelijk kunnen worden aangevuld met een 'waarom', moet je hier wel mee oppassen. Vaak is een gesloten vraag namelijk ook een suggestieve vraag. Suggestief betekent dat het de ander in een richting stuurt waar hij zelf niet per se aan gedacht had. "Klopt het dat ...?" of "Het is dus zo dat ....?" Zijn hier voorbeelden van. Maar niet elke suggestieve vraag is verkeerd. Vaak verwerk je deze vragen niet in het uitgeschreven artikel dat volgt op het interview. Deze vragen zijn vooral bedoeld voor het bevestigen van een interpretatie van een antwoord. Zeker wanneer iemand lang van stof is, zijn bevestigende (suggestieve) vragen zeer handig om te stellen. Wanneer je iemand goed begrepen hebt, kan je verder doorvragen.
Het vermijden van suggestieve vragen kan lastig zijn. Juist wanneer je je goed hebt ingelezen is het verleidelijk om heel specifieke vragen te stellen, die suggestief kunnen zijn. Dit is niet per definitie verkeerd, maar het haalt de spanning uit het gesprek en uiteindelijk ook uit het artikel. Stel liever gewaagde vragen.
Tip 3: Goed én gewaagd
Wanneer je een interview voorbereid richt je je in eerste instantie op het onderwerp waar je over zal spreken. Dit kan een boek zijn, of iemands werk of een bepaalde gebeurtenis in iemands leven. Natuurlijk is het goed om te bespreken wát iemand heeft geschreven, doet of mee heeft gemaakt, maar nog interessanter is het om vragen te stellen als: "Waarom?" of "Hoe voelde dat?"
Wees niet bang om persoonlijke vragen te stellen. Je voert een interview vaak in een professionele context, dus je hoeft wellicht niet álles te weten, maar lezers willen vaak meer weten dan iemand in eerste instantie vertelt: dus vraag naar meer.
Een belangrijke voorwaarde voor het stellen van gewaagde vragen is veiligheid.
Ik heb veel mensen, met name vrouwen, gesproken over gevoelige onderwerpen zoals depressie, kinderloosheid of angsten en andere mentale problematiek. In vriendschappen zou ik geneigd zijn voorzichtig te vragen naar bepaalde belevingen of gevoelens, maar als interviewer ben je in de positie te vragen wat iedereen eigenlijk wil weten. Sterker nog, dat is je werk. Hierbij is het belangrijk om integer te blijven. Vraag niet door om een zoetsappig verhaal met hits te genereren, maar vraag door uit interesse - van jou én de lezer.
Een belangrijke voorwaarde voor het stellen van gewaagde vragen is een veilige omgeving. Begin je interview altijd met de disclaimer dat de geïnterviewde het artikel te lezen krijgt ter goedkeuring, er altijd ruimte is om vragen niet te beantwoorden en antwoorden later nog te schrappen of bij te schaven. Ik maak regelmatig mee dat iemand tijdens een interview zegt: "Dit hoef je niet in het artikel te zetten." Die vrijheid is er altijd en ik respecteer dat ten volle. Deze antwoorden laat ik dan weg bij het uitwerken van het interview. Een gewaagde vraag mag nooit een onveiligheid creëren.
Vragen die altijd werken
Loopt je interview vast, ondanks jouw input en pogingen het gesprek verder op gang te helpen, wees dan niet bang om het over een andere boeg te gooien. Natuurlijk moet een gesprek niet te veel wisselen van onderwerpen, dit maakt het voor de ander en voor jou moeilijk om alles te volgen. Maar wanneer een onderwerp 'op' lijkt, helpt het vaak om een verrassende vraag te stellen die altijd werkt.
Voorbeelden van 'vragen die altijd werken' zijn: "Wat zou je doen als je - zaak die wordt besproken - nog eens mee zou maken?" of "Hoe zou je hier nu op reageren?" en "Welke dag uit -deze periode- zou je graag nog eens beleven?" Je kan het ook helemaal over een andere boeg gooien en vragen stellen zoals: "Wanneer voel jij je gelukkig?", "Welke reis zou je graag een keer maken, met wie en waarom?", "Wat zou je doen met een miljoen?" Het lijken misschien 'standaard' vragen, maar het antwoord verschilt zo sterk per persoon en situatie, dat het makkelijke ijsbrekers zijn om toe te passen in gesprekken en interviews.
Hoe ga jij deze tips toepassen in de toekomst? Laat het weten in een reactie.
Wil je mijn kennis en expertise toepassen in het schrijven van blogs, artikelen of relatiebladen voor jouw bedrijf of organisatie? Neem dan contact met mij op per telefoon +31 6 34 15 64 12 of e-mail.
Comments